ĐIỂM NHỮNG CHẶNG ĐƯỜNG XUÂN TRONG THƠ CỦA LƯƠNG TOÁN
Lương Mạnh Hải
Tôi và bạn, mỗi người có thể đã qua nhiều mùa xuân trong đời. Có mùa mùa xuân đấy ắp niềm vui, có mùa xuân nặng trĩu nỗi buồn...Nhưng mỗi mùa xuân đến, đều đem đến cho mỗi người những dự định mới, hy vọng một điều gì đó tốt đẹp hơn ngày hôm qua, mùa xuân đã qua. Vì thế ai cũng cảm thấy mùa xuân luôn trẻ trung và tràn đầy hy vọng:
Này xuân bao tuổi hỡi cô mình
Mà mãi trẻ trung, mãi tươi xanh
Xuân về chắp cánh bao mơ ước
Hẹn nhé cùng xuân vạn sự thành.
Xuân 1961-Lương Toán
Những mùa xuân trước của Lương Toán, là mùa xuân của người lính, xuân chiến trường đạn bom, xuân của ước mơ cho ngày chiến thắng:
Ngày mới nhập ngũ, mùa xuân trong mắt người lính trẻ, cái gì cũng trong veo, không gợn chút bụi trần:
Mưa xuân tốt cảnh mát người
Gió xuân man mác như cười với ta
Trời xuân xanh ngát, bao la
Phủ lên thảm lũ quê ta óng vàng
Hồn xuân phơi phới, rộn ràng
Như đang chia sẻ cùng chàng lính tơ
Xuân về rạo rực hồn thơ
Chắp cánh cho những ước mơ cuộc đời
Mùa xuân, xuân cuả đất trời
Cũng là xuân của lòng người...bạn ơi.
Xuân 1962-Lương Toán
Những năm tháng hành quân trên thao trường, bãi tập, trên những chặng đường ra trận...Thì mùa xuân phần lớn là mơ ngày chiến thắng trở về:
Xuân đến rồi em ơi trước ngõ
Cành đào tơ đang đỏ cánh hoa
Rừng Trường Sơn rộn quân ca
Phố phường em gái thướt tha bên thềm.
Xuân đến giữ lúc kèn xung kích
Vẫn rền vang diệt đich chiến trường
Hỡi em xa vắng,mến thương
Hẹn gì xuân đến trên đường hành quân
Xuân 1968-Lương Toán
Ở thời điểm ấy, mong muốn lớn nhất của mọi người, của người lính là mau chóng giành thắng lợi, trở về với quê hương,làng xóm, với những người yêu thương:
Viết gì cho em lá thư xuân
Giữa ngày thắng lợi đến càng gần
Em ơi xa cách đầy thương nhớ
Sao chẳng ai buồn...Vẫn cứ xuân.
Xuân 1972-Lương Toán
Tình yêu lứa đôi, tình cảm của người lính trong chiến tranh, rất tha thiết, chung thủy, những rõ ràng, dứt khoát, không ủy mỵ. Hình như cả một thế hệ, không ai hẹn, không ai dạy ai...Nhưng lớp sau nhìn lớp trước, theo gương lớp trước, đều sống như thế. Tất cả đều nén lòng mình lại, dành cho nhau những gì cao đẹp nhất trong ngày chiến thắng, ngày trở về. Họ tin và hy vọng ngày ấy chắc chắn sẽ đến:
ANH NHÉ HẸN XUÂN SAU
Mưa bay ngoài cửa ngõ
Như sớm giục xuân về
Trải nắng ấm đồng quê
Tô hồng bao đôi má
Mỗi năm hoa đào nở
Mỗi lúc đón xuân về
Bên người thân bạn bè
Không nhớ anh sao được
Khắp nẻo đường đất nước
Đã có bước chân anh
Bên đồng lúa xanh xanh
Nhanh tay em chăm bón
Anh đi cho làng xóm
Rợp mãi bóng hòa bình
Cho bao mái trường xinh
Em thơ vang câu hát.
Quê hương ta bát ngát
Ruộng thẳng cánh cò bay
Súng anh hãy chắc tay
Cho mùa về trĩu hạt...
Hoa xuân hương ngào ngạt
Đẹp mãi mãi tình ta
Những lưu luyến thiết tha
Trong cáchh xa thương nhớ.
Xuân này chưa gặp gỡ
Anh nhé hẹn xuân sau
khi nào tan quân giặc
Em đợi, anh nhớ về...
Xuân 1965-Lương Toán
Chính sự chờ đợi, xa cách ấy đã tạo nên những điều kỳ diệu trong cuộc sống. Để hôm nay ,khi về đến đời thường, mỗi người nhìn lại những khoảnh khắc ấy, thời điểm ấy, thấy mình bỗng lớn hẳn lên, cao đẹp hơn...Khác xa với những điều thường nhật, những suy nghĩ bon chen...do những nhỏ nhen,chật hẹp...mà những mặt trái của xã hội đương thời đem lại.
Sau Giải phóng miền Nam,thống nhất đất nước, Lương Toán có mấy mùa xuân được xum họp bên gia đình. Nhưng những tảo tần, bươn chải vì miếng cơm, manh áo, vì lo toan bệnh tật vợ con...làm mất đi những vần thơ xuân hồn nhiên, tươi thắm của ngày nào...có chăng chỉ là sự lo toan, trăn trở:
GIỜ NÀY EM Ở ĐÂU...!
Mỗi năm...Ngày Tết đến
Em đi vào, đi ra
Lúc chợ gần, chợ xa
Nào mua mua, sắm sắm...
Còn em nhà thêm ấm
Cho anh và các con
Lúc gió lạnh, đông hàn
Tựa đời mình vào đó.
Tết này trời lạnh giá
Lòng anh như lạnh thêm
Kể từ ngày vắng em
Bếp lạnh, tim anh lạnh
Những ngày dài hưu quạnh
Con đi làm vắng nhà
Anh một mình vào ra
Bên câu thơ, nốt nhạc
Má hồng thường phận bạc
Anh đâu phải má hồng?
Mà sao đời long đong
Người đàn ông đi chợ...
Hôm nay ngày hai ba
Vắng em... con dâu sắm
Anh dặn con tùng tiệm
Mấy thứ "các cụ" dùng
Gọi là có tấm lòng
Của cháu con thành kính
Hướng về cõi tâm linh
Nhớ ông bà, cha mẹ
Ngoài trời mưa nhè nhẹ
Mà sao trong lòng anh
Có thủy triều dâng mạnh
Cồn cào nỗi nhớ em...
Em như ánh sao đêm
Vẫn gần trong tầm mắt
Mà đất trời cách biệt
Giờ này em ở đâu...?
Có thể nói mỗi bài thơ xuân của Lương Toán như một cung bậc của cuộc đời trong mỗi mùa xuân đến. Có cung thanh, cung trầm. Càng gần phía cuối của cuộc đời, giọng thơ, tiếng thơ của tác giả càng đằm thắm da diết:
Bóc tờ lịch ngày cuối năm
Đã nghe ríu rít tiếng xuân đang về
Hồn xuân náo nức đường quê
Tình xuân mời gọi người về cùng xuân
Đời người trong cõi trăm năm
Đón mùa xuân, tiễn mùa xuân, lẽ thường
Sao lòng ai mãi vấi vương
Một màu áo, một mùi hương...xuân nào...
Còn nhiều, nhiều những bài thơ xuân...tác giả đã làm qua những chặng đường xuân trong cuộc đời mình, một số do thời gian đã mai một, quên lãng...Tuy nhiên, chỉ ít ỏi những vần thơ còn lại, đã phần nào nói lên những hoạt động phong phú, đa dạng của Lương Toán với các công việc mình đảm nhận và với mọi người. Ta hãy nghe bài thơ xuân mới nhất, tác giả viết ở tuổi 75:
Năm mươi năm trước mới Hai lăm
Chớp mắt thời gian đã Bảy nhăm
Tuổi Quân Bốn chục...lương hưu trí
Tuổi Đảng năm mươi...họp vẫn chăm.
Thuyền tình hai bến, nàng "về cõi "
Trên mạng nhiều em vẫn muốn săn
Vui thơ, vui rượu, vui bè bạn
Thảnh thản với đời một chữ TÂM.
Xin chúc tác giả có nhiều bài thơ xuân nói riêng và những bài thơ viết cho cuộc đời và cho mỗi người hay hơn nữa. Chúc mùa xuân thứ 75 và những mùa xuân còn lại trong cuộc đời tác giả, tràn ngập hoa và hương xuân tươi thắm, như những bài thơ xuân ở tuổi thanh niên tác giả đã viết.
Xuân Giáp Ngọ-2014
