ĐẾN VỚI BÀI THƠ HAY

Con sẽ kén chồng cho mẹ


Thế nào mẹ cũng lấy chồng
Để khi con lớn có ông nuôi bà
Tuổi yêu biết mẹ chưa già
Biển còn lắm sóng lại qua với bờ

Tủi buồn mẹ viết thành thơ
Khổ đau cánh cửa khép hờ thế thôi
Đến bây giờ sắp bốn mươi
Tuổi xanh gió lặng - ngày đời bão dông

Một mình chắp nối khoảng không
Mẹ thừa bạn lại thiếu chồng để yêu
Trẻ nông nổi, già lắm điều
Cô đơn mẹ gánh hết chiều còn mai

Nổi trôi bèo dạt chữ tài
Mẹ đừng chọn bác đẹp trai của người
Con đã gặp những tiếng cười
Yêu dáng mẹ, bỏ lại thời trẻ trung

Những điều con ước và mong
Người yêu mẹ ít đường vòng lối ngang
Bớt so đo, không ngỡ ngàng
Cao hơn tiền bạc, giàu sang là tình

Vì con mẹ hãy thương mình
Đừng làm dáng núi đầu ghềnh đợi ai
                Mai Hồng Niên

                    LỜI BÌNH

                 

                                      Lương Toán-Trai Hanoi

   Đầu Xuân Nhâm Thìn vào Blog của "Mẹ con tôi" mình đọc một loạt bài thơ do "Mẹ con tôi" sưu tầm,trong đó có bài "Con sẽ kén chồng cho mẹ".Một bài thơ dung dị nhưng ý tứ thật hay,thật thấu đáo tình người.Mình thấy bài thơ có sức lan tỏa và ý nghĩa xã hội sâu sắc,rộng lớn...nên cùng các bạn trao đổi,mạn đàm về một vài khía cạnh của bài thơ, mà mình cảm thấy tâm đắc:
     Đọc qua đầu đề:Con sẽ kén chồng cho mẹ...Người đọc thấy ngạc nhiên, một điều lạ, như một ngịch lý. Sau càng đọc, càng thấy có lý, có tình...Cả bài thơ như lời tâm sự của người con gái với mẹ mình thật gần gũi,thân tình,sâu sắc :
     Thế nào mẹ cũng lấy chồng
Để khi con lớn,có ông nuôi bà
    
     Qua khổ đầu của bài thơ,người con gái tuy chưa hỏi ý của mẹ,nhưng người con gái biết rằng,thế nào mẹ cũng phải lấy chồng,vì mẹ còn rất trẻ.Còn rất nhiều người đàn ông muốn đến với mẹ.Hơn nữa rồi con cũng phải lấy chồng,đến ngày đó,con muốn có ai đó bên cạnh mẹ.Linh cảm,sẽ đến một ngày,cô phải xa mẹ,rồi mẹ sẽ cô đơn,hơn nữa mẹ đã già đâu:
    Tuổi yêu biết mẹ chưa già
Biển còn lắm sóng,lại qua với bờ.
 
       Đến khổ thơ thứ hai,người con gái như đã hiểu được tâm sự và nỗi cô đơn đang dồn nén trong lòng mẹ:

Tủi buồn mẹ viết thành thơ
Khổ đau cánh cửa khép hờ thế thôi
Đến bây giờ sắp bốn mươi
Tuổi xanh gió lặng - ngày đời bão dông
      Người mẹ đã trải nỗi lòng mình qua những bài thơ,cánh cửa chỉ khép hờ như đang đợi ai đó.Mẹ vẫn lặng lẽ, chu đáo chăm chút con nhưng thực sự lòng mẹ đang có bão,có giông.Đã qua hai khổ thơ,ta chưa thấy đoạn nào để người mẹ và con gái tâm sự,nhưng bằng sự nhạy cảm tinh tế của phụ nữ,cả hai mẹ con đều hiểu lòng nhau,cảm thông,chía sẻ.Người đọc càng hiểu nỗi trống trải cô đơn của người mẹ trẻ,càng thương và quý trọng cô gái tuổi còn rất trẻ đã sớm hiểu biết,đặc biệt em có cái tâm và lòng hiếu thảo của người con đối với người mẹ.Cô gái như có ý sắp đặt cho tương lai của mẹ mình :
    Một mình chắp nối khoảng không
Mẹ thừa bạn lại thiếu chồng để yêu
   Trẻ nông nổi, già lắm điều
Cô đơn mẹ gánh hết chiều còn mai
   Đến khổ thơ thứ ba,người đọc cảm nhận được sự già dặn,chín chắn mà người con gái đã được thừa hưởng từ cuộc đời tần tảo,lo toan của người mẹ."Mẹ thừa bạn,nhưng lại thiếu chồng để yêu".Ai sẽ xứng đáng với mẹ và lo được cho mẹ.:"Trẻ nông nổi,già lắm điều".Rồi đây cuộc sống của mẹ sẽ ra sao?Nỗi cô đơn mẹ chịu thế đủ rồi.Mẹ phải được sống hạnh phúc.
    Nổi trôi bèo dạt chữ tài
Mẹ đừng chọn bác đẹp trai của người
    Con đã gặp những tiếng cười
Yêu dáng mẹ, bỏ lại thời trẻ trung
      Đến khổ thơ này,thì cái trọn ven,sâu sắc của người con gái thương mẹ,lo cho mẹ bộc lộ đầy đủ .Mẹ phải chọn người yêu mẹ thực sự.Yêu hình dáng mẹ nhưng phải yêu cả những lo toan,tảo tần của mẹ.Mẹ đừng chọn những người chỉ có vè hào nhoáng bề ngoài.Người đọc thấy ngạc nhiên,tại sao người con gái non nớt,mà từng trải khôn ngoan đến vậy.Cái tâm,chữ hiếu đã mách bảo cô,nên cô biết lo cho mẹ và cảm nhận được đạo lý làm người...
Những điều con ước và mong
Người yêu mẹ ít đường vòng lối ngang
Bớt so đo, không ngỡ ngàng
Cao hơn tiền bạc, giàu sang là tình
    Đến khổ thơ này thì tiêu chí của người con gái đưa ra để kén chồng cho mẹ đã hoàn chỉnh.Người yêu mẹ ít "đường vòng lối ngang",phải lấy cái tình cao hơn tiền bạc,như thế mẹ cũng đỡ khổ và con cũng an lòng.
    Vì con mẹ hãy thương mình
Đừng làm dáng núi đầu ghềnh đợi ai
      Mẹ hãy nghe con.Mẹ lo cho mẹ chính là mẹ đã lo cho tương lai của con.Con không muốn mẹ như người xưa thủ tiết chờ chồng"Đừng làm dáng núi đầu ghềnh đợi ai".
      "Con sẽ kén chồng cho mẹ".Một bài thơ dung dị,chỉ với 5 khổ thơ 4 câu và một câu kết hai dòng thật giản dị,mạch lạc nhưng đã nói được nhiều điều.Thông thường thì với tính ích kỷ vốn có của con người,nhiều đứa con không muốn bố,hay mẹ mình đến với người khác .Người con gái trong bài thơ, chỉ ở khoảng độ tuổi vị thành niên đã biết lo cho hạnh phúc riêng của mẹ mình.Em đã vượt lên những suy nghĩ,thói quen của nhiều người, với một cách nhìn mới nhưng không trái với tình cảm và đạo lý của con người.Chúng ta càng thêm tin yêu vào lớp trẻ.
     Về nghệ thuật,bài thơ không dùng một thủ pháp gì đặc biệt,chỉ thủ thỉ như lời tâm sự với mẹ mình ...đã khơi gợi được những rung rung động sâu xa nhất của con người,của người đọc,đi từ trái tim đến trái tim không cần qua một lăng kính khác.Bài thơ đã thực hiện được chức năng của nghệ thuật, của thơ ca truyền tải cảm xúc ,ý tưởng của tác giả.Thể hiện được khát vọng,niềm vui,nỗi đau của con người,như trong một bài thơ nhà thơ Lương Toán đã từng viết:
       Thơ không chở được niềm đau
       Tôi xin gánh cả nỗi sầu đổ đi...
Nói về ngôn ngữ của thi ca,nhà thơ Trần Ninh Hồ cũng từng viết:
       Xin nhặt những từ đơn giản nhất
       Trong mênh mông hỗn độn những ngôn từ
       Cái đơn giản làm nên trật tự
       Một trật tự dịu dàng,thăm thẳm của thi ca...
      Xin cảm ơn tác giả Mai Hông Niên và Blog "Mẹ con tôi" đã cho bạn đọc thưởng thức một bài thơ hay, rất đời và rất người.

                                                                Lương Toán